بسیج دانشجویی علوم پزشکی مازندران خواستار مدیریت یکپارچه در زمینه واکسن آنفلونزا شد

متن کامل نامه به شرح زیر است:

وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جناب آقای دکتر نمکی سلام علیکم؛ با صلوات بر محمد و آل محمد) صلی الله علیه و آله نظر به شواهد و مطالب موجود واردات بیش از ۱۰ میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا که در برنامه وزارت بهداشت است دارای اساس علمی و بر اساس نظرات کارشناسی نمی‌باشد و با توجه به شرایط کشور و وزارت بهداشت، خارج شدن هر حجمی از ارز با نرخ دولتی از کشور باید با حساسیت فراوانی انجام شود. در ادامه به شرح ادله غیر کارشناسانه بودن تصمیم واردات بیش از ۱۰ میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا خواهیم پرداخت.

هر ساله با ورود موج سرما به کشور شاهد افزایش گزارش بیماری آنفلوآنزا به عنوان یک بیماری واگیر که عامل ایجاد عفونت تنفسی حاد می‌باشد هستیم. بیماری‌ای که بیشترین خطر را متوجه افراد با بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماران قلبی و عروقی، تنفسی، دیابت و بیماران با سیستم ایمنی تضعیف یا سرکوب شده می‌کند و همچنین برای کودکان خردسال، زنان باردار و افراد با سن بالاتر از ۶۵ سال نیز حائز اهمیت است. بر طبق پیشنهادات CDC که به صورت سالیانه منتشر می‌شود، واکسن آنفلوانزا برای تمامی افراد توصیه می‌گردد، ولی به صورت ویژه و با اولویت بیشتر برای گروه‌های نام برده شده توصیه می‌شود.

با گسترش و همه گیری بیماری کرونا، صحبت‌هایی از کارشناسان و متخصصین مبنی بر نگران کننده بودن فصل سرما و هم زمانی فصل بروز و گسترش آنفلوآنزا و کرونا، نگرانی به عامه مردم منتقل شد که بروز بیرونی این نگرانی و تاثیر این سخنان را در درخواست‌های فوق العاده و چندین بلکه چند ده برابری واکسن آنفلوانزا توسط مردم از داروخانه‌ها و مراکز بهداشتی مشاهده کرد.

برنامه وزارت بهداشت برای واردات و توزیع واکسن آنفلوآنزا:
کریم همتی رئیس سازمان هلال احمر در یک برنامه تلویزیونی در ۲۴ شهریور اظهار کرد: " وزارت بهداشت قصد دارد ۱۶ میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا وارد کشور کند. دکتر محمدرضا شانه ساز معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو در گفتگو با ایفدانا در ۲۹ شهریور اعلام کرد: "امسال با توجه به شرایط خاص ناشی از شیوع ویروس کرونا ۲ میلیون دوز واکسن برای گروه‌هایی مانند افراد مسن و پرخطر مثل بیماران پیوندی، قلبی- تنفسی.
مادران باردار و... که تزریق این واکسن برایشان ضروری است، تحویل معاونت بهداشتی شده است که در اختیار شبکه‌های بهداشت قرار خواهد گرفت. "

ایشان افزود:" در حوزه تامین واکسن برای سایر افراد هم نسبت به سال گذشته که یک میلیون و ۶۰۰ هزار دوز واکسن آنفلوآنزا مصرف شده بود، امسال حدود ۱۴ میلیون دوز واکسن را پیشبینی کردهایم. "


در تاریخ ۳۰ شهریور ناصر ریاحی نائیب رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با ایلنا اظهار داشت:" ۲ میلیون دوز واکسن آنفلوانزا از هلند وارد شده است و ظاهرا ۱۲ میلیون دوز هم در راه است که مشخص نیست در چه مرحل‌های است و از طریق چه شرکتی در حال تهیه است.

در تاریخ ۴ مهر به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، آقای محمدرضا شانهساز رئیس سازمان غذا و دارو گفت: "در گام اول ۲.۵ میلیون دوز واکسن به خانه‌های بهداشت برای گروه‌های حساس از جمله زنان باردار، بیماران مزمن و صعبالعلاج و کادر درمان تحویل شده است که تزریق واکسن آنفلوآنزا به صورت رایگان صورت خواهد گرفت. " ایشان همچنین در مورد برنامه ریزی برای واردات گفتند: " برنامه ریزی برای واردات ۱۵ تا ۱۶ میلیون واکسن انجام شده است و به نظر میرسد این تعداد واکسن برای نیاز کشور کافی باشد. "

حسن عبدالله زاده، دبیر انجمن شرکت‌های پخش دارو ۴ مهر گفت: " ۲۵ روز است که واکسن آنفلوآنزا وارد انبار‌های شرکت‌های پخش دارو شده است. براساس دستور وزارت بهداشت بنا شده تا واکسن‌ها تنها در اختیار معاونت بهداشت وزارتخانه قرار بگیرد تا آن‌ها عرضه را آغاز کنند. "

وی هم چنین افزود:" این محموله از واکسن‌ها قرار نیست از طریق داروخانه‌های سراسر کشور توزیع شوند، بلکه منتظر محموله‌های بعدی هستیم که به محض ورود به کشور، از طریق داروخانه‌ها توزیع خواهند شد. "


دکتر سید حیدر محمدی مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو ۵ مهر در گفتگو با ایفدانا اظهار کرد: "توزیع ۱.۵ میلیون واکسن آنفولانزا در فاز اول درمعاونت‌های بهداشت آغاز شده است. در تاریخ ۶ مهر زهرا شیخی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: "طبق توضیحات رئیس سازمان غذا و دارو ۱.۵ میلیون دوز واکسن وارد کشور شده است.

در تاریخ ۱۴ مهر خبرگزاری ایفدانا به نقل از دکتر سید حیدر محمدی مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو نوشت: " قرار بود ۱۶ میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا وارد کشور شود که تاکنون به دلیل مشکلات تحریم یک میلیون و ۵۰۰ هزار دوز وارد و در مراکز بهداشت برای زنان باردار، گروه‌های پرخطر و کادر بهداشت و درمان توزیع شده است. "

این بخش از مرور گفته‌های مسئولین مختلف که در مورد میزان واردات واکسن آنفلوآنزا و برنامه وزارت بهداشت از ادامه روند واردات سخن گفته اند تنها موارد معدودی از سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها در کمتر از ۳ هفته گذشته است که باعث سردرگمی مردم و کارشناسان شده است. شاید اولین آسیبی که باید شناسایی کرد؛ وجود منابع مختلف خبر رسانی و عدم مرجعیت روابط عمومی وزارت بهداشت یا سازمان غذا و دارو در این مورد حساس است که باعث تحمیل بار روانی سنگین به جامعه شده است که اثر آن را در مراجعات مکرر مردم به مراکز بهداشتی و داروخانه‌ها برای دریافت واکسن آنفلوآنزا مشاهده می‌کنیم. مصاحبه‌های مکرر و بی مورد مسئولین مختلف و ارائه آمار‌های متناقض و یا حداقل در ظاهر متناقض از میزان واکسن‌های وارد شده و توزیع شده در شبکه‌های بهداشت و میزان برنامه ریزی شده برای واردات واکسن نشان از عدم وجود مدیریت یک پارچه است. با این حال از مصاحبه‌هایی که تا کنون یعنی ۱۴ مهر ماه سال ۹۹ منتشر شده است که شامل اعداد متفاوتی بین ۲.۵ میلیون تا ۱.۵ میلیون دوز بوده است، میتوان برداشت کرد که در بیشترین حالت کمتر از ۳ میلیون دوز واکسن به کشور وارد شده است و با اولویت برای مصرف کادر درمان و گروه‌های پرخطر نام برده شده در حال تحویل تدریجی به مراکز بهداشتی است.

گزارش وضعیت آنفلوانزا در کشور‌های نیم کره جنوبی:
دکتر لاری سخنگوی وزارت بهداشت در ۳۱ شهریور در نشست خبری گفت:" ۹۰ درصد ابتلا به آنفلوآنزا در نیم کره جنوبی زمین به دلیل رعایت بهداشت و شست و شوی دست‌ها کمتر شده است، اما هنوز نمیشود از وضعیت آنفولانزا در کشور حرفی زد. " در گزارشی که نشریه اکونومیست در مورد مقایسه آمار ابتلا به آنفلوآنزا در نیم کره جنوبی در سال ۲۰۲۰ با میانگین سال‌های ۲۰۱۵ الی ۲۰۱۹ منتشر کرده است بیان شده که رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی و سیاست‌های ویژه در دوره کرونا باعث کاهش شدید بروز و ابتلا به انفلوآنزا در این کشور‌ها شده است.

در گزارش تفضیلی که توسط خانم سمانه معظمی در روزنامه همشهری سه شنبه ۱ مهر منتشر شد، با بررسی آمار‌های گزارش شده توسط کشور‌های نیم کره جنوبی استرالیا، نیوزلند، آرژانتین، آفریقای جنوبی، پاراگوئه و شیلی که فصل آنفلوانزا را پشت سر گذاشته اند و در هفته‌های پایانی فصل سرما قرار دارند کاهش چشمگیر آمار ابتلا به آنفلوآنزا را گزارش کرده و می‌گوید مراقبت‌های فردی برای مقابله با کرونا، آمار مبتلایان به ویروس آنفلوآنزا در کشور‌های نیمکره جنوبی زمین را تقریبا صفر کرده است. در مصاحبه تیم تهیه کننده این گزارش با دکتر محمد رضا حق شناس متخصص ویروس شناسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران و
مسئول آزمایشگاه کرونا و آنفلوآنزا مازندران در رابطه با کاهش انتقال ویروس آنفلوآنزا با توجه رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی مقابله با کرونا می‌گوید:انتقال کرونا از طریق میکرو دراپلت‌ها و انتقال آنفلوآنزا از طریق دراپلت‌ها صورت می‌گیرد و ما برای جلوگیری از انتقال آنفلوآنزا رعایت فاصله ۱.۵ متری و برای کرونا فاصله ۲.۵ متری را توصیه می‌کنیم. به همین دلیل رعایت توصیه‌های بهداشتی، ضد عفونی کردن دست و سطوح، استفاده از ماسک و رعایت فاصله گذاری اجتماعی به صورت ویژه می‌تواند باعث کاهش انتقال آنفلوآنزا بشود. "

حال با بررسی شواهد و احتمال کاهش بروز آنفلوانزا در سال جاری باید پرسید؛ این نیاز سنجی که کشور ما به ۱۲ یا ۱۴ یا ۱۶ یا حتی ۲۰ میلیون دوز واکسن آنفلوانزا نیازمند است در چه جایی انجام گرفته است؟ در مورد تعداد دوز واکسن مورد نیاز از چند تن از مسئولین و اساتید دانشگاه علوم پزشکی مازندران سوال و پرس و جو شد که به صورت خلاصه جملاتی که به ما اجازه انتشارش را دادن در ادامه می‌آوریم: دکتر محمد رضا شیران معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مازندران: "با توجه به پیشگیری‌ها و رعایت پروتکل‌ها برای جلوگیری از گسترش کرونا میزان پیش بینی شده مورد نیاز کشور نیست و نیاز کشور به واکسن انفلوآنزا بسیار کمتر است و تصمیمات گرفته شده صحیح نمی‌باشد"

دکتر مجید یوسفی مدیر نظارت بر دارو و مواد تحت کنترل معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مازندران: " به نظر می‌رسد با توجه به شواهد نیاز به واکسن آنفلوآنزا کمتر از میزان‌های مطرح شده است. " مهندس محمد رضا سعیدی رئیس گروه پیشگیری بیماری‌های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران: " با توجه به اینکه واکسن انفلوآنزا اثر بخشی مطلق ندارد و همچنین خلاء‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توان در آن بخش هزینه کرد به نظر می‌رسد میلیون دوز بسیار زیاد است و مسئله هزینه فایده رعایت نشده است. "

بهتر است فراموش نکنیم که با توجه به فاصله ۲ تا ۳ هفته‌ای از زمان دریافت واکسن تا رسیدن به حداکثر تیتر آنتی بادی برای حداکثر اثر گذاری و همچنین نیاز به دریافت دو دوز در کودکانی که برای اولین بار واکسن را دریافت می‌کنند و همچنین با توجه به طی کردن بازه
مناسب دریافت واکسن آیا منطقی است که روند واردات ادامه یابد؟ اکنون که این گزارش در حال نگراش و انتشار است به نیمه مهر ماه رسیده ایم و هنوز واکسنی برای عرضه به داروخانه‌ها نرسیده است و به نظر می‌رسد تمایل به واردات گسترده این واکسن بیش از اهداف پیشگیرانه و سلامت داری اهداف اقتصادی است. خروج ارز برای واردات ۱۰ میلیون دوز واکسن با فرض هر دوز با قیمت ۱۰ دلار باعث خروج ۱۰۰ میلیون دلار ارز از کشور با معادل ریالی بیش از ۴ هزار میلیارد ریال، با ارز دولتی ۴۲۰۰۰ ریالی است؛ که با شرایط فعلی وزارت بهداشت میتوان از این مبالغ در موقعیت‌های بهتری بهره جست. در نهایت باید یادآور شد که در تاریخ ۱۰ مهر ماه دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناری رئیس جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان در رابطه با تولید واکسن آنفلوآنز ایرانی گفت: "شرکت تولید کننده واکسن سرطان دهانه رحم تا آذر ماه سال جاری بخشی از واکسن آنفلوآنزا را تولید می‌کند و از سال آینده مشکلی برای تامین آن نخواهیم داشت. "
نتیجه:

با تجمیع شواهد و اطلاعات گزارش حاضر به این نتیجه خواهیم رسید که تلاش به واردات مقادیر ذکر شده حاصل اتخاذ نظرات کارشناسانه نمی‌باشد و نیاز است تا با چشمی باز و دید کارشناسانه و صرف وقت به مطالعه میزان مورد نیاز پرداخت و تحلیل‌های کارشناسانه به جامعه ارائه داد تا از شدت احساس نیاز و درخواست‌های کاذب واکسن آنفلوآنزا توسط مردم کاهش یابد.